Na polskim rynku czasopiśmienniczym ukazuje się właśnie nowy półrocznik – „Oecumenica Silesiana”. Wpisuje się on w wieloletnią tradycję przybliżania zagadnień ekumenicznych przez uznane periodyki. Ma na celu uzupełnić ich dokonania, głównie poprzez dokumentowanie międzywyznaniowej i międzyreligijnej współpracy na obszarze historycznego Górnego Śląska.
Chociaż problematyka ekumeniczna, dotycząca jedności chrześcijan i współpracy międzyreligijnej pojawiała się na różnych łamach już dawno, dopiero lata 60 XX w. przyniosły stałe bądź długotrwałe inicjatywy w tym obszarze.
Bodajże najstarszym przejawem jednoznacznego odwołania się do ekumenizmu było poszerzenie tematyki ukazującego się z przerwami od 1926 r.oficjalnego organu prasowego Kościoła Ewangelicko-Reformowanego, „Jednota”. W roku 1961 w numerze 1 tego miesięcznika (dziś kwartalnika) do jego nagłówka „Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu ewangelicyzmowi” dodano słowa „i ekumenii”.
Ekumeniczny charakter ma publikowany już przed wojną przez Wydział Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego „Rocznik Teologiczny”, wydawany od 1959 r.przez powstałą po likwidacji tegoż wydziału ekumeniczną uczelnię, Chrześcijańską Akademię Teologiczną w Warszawie. Przez kilkadziesiąt lat na łamach tego periodyku ukazało się wiele cennych publikacji ekumenicznych, gdyż Wydział Teologiczny ChAT z jego trzema sekcjami wyznaniowymi: prawosławną, ewangelicką i starokatolicką ze swej natury stanowi środowisko chrześcijańskiej współpracy i dialogu.
Pierwsze czasopismo całkowicie poświęcone tematyce ekumenicznej to „Biuletyn Ekumeniczny”, wydawany przez Ośrodek ds. Jedności Chrześcijan przy rzymskokatolickiej warszawskiej kurii metropolitalnej w latach 1967–1971. Ukazywał się w formie maszynopisu jako pomoc duszpasterska. Znajdowały się w nim informacje o inicjatywach ekumenicznych w kraju i na świecie. Od powstania Komisji Episkopatu Polski ds. Ekumenizmu stał się w 1972 r.jej oficjalnym organem. W 2010 r.„Biuletyn Ekumeniczny” przestał istnieć w dotychczasowej formie, a jego pozostałością jest publikacja materiałów na coroczny Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan.
Następny chronologicznie, a pewnie najbardziej zasłużony periodyk to „Studia i Dokumenty Ekumeniczne”, wydawany w latach 1983–1989 jako kwartalnik przez Chrześcijańskie Stowarzyszenie Społeczne, a po dwuletniej przerwie, od 1992 r., jako półrocznik – początkowo przez Unię Chrześcijańsko-Społeczną, zaś od 1993 r.przez Fundację Ekumeniczną „Tolerancja”. Na łamach tego czasopisma publikowane są tłumaczenia najważniejszych dokumentów z rozmów bilateralnych i multilateralnych Kościołów chrześcijańskich, przybliżany jest dorobek zarówno krajowego, jak światowego ruchu ekumenicznego oraz związane z nim wydarzenia.
W 40 numerze wydawanych przez Wydział Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego „Roczników Teologicznych” ukazał się w 1993 r.zeszyt 7, pt. „Teologia Ekumeniczna”, będący publikacją dorobku Instytutu Ekumenicznego – i tak dzieje się od tego czasu co roku. Ta inicjatywa wydawnicza udostępniła polskim Czytelnikom m.in. dorobek dialogu ekumenicznego obok opracowań szczegółowych z tej tematyki. W latach 2009–2013 publikacje te ukazywały się jako „Roczniki Teologii Ekumenicznej”, by od roku 2014 powrócić do poprzedniej formuły.
Kolejnym czasopismem o tej tematyce jest rocznik „Studia Oecumenica”, wydawany przez Instytut Ekumenizmu i Badań nad Integracją Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego. W przestrzeni naukowej istnieje od 2001 r.Na jego łamach są publikowane artykuły dotyczące ekumenizmu oraz dialogu międzyreligijnego, a także wyniki badań nad procesami integracyjnymi w wymiarze społeczno-religijnym.
Najmłodszy periodyk naukowy o tematyce ekumeniczno-prawniczej to rocznik „Ecumeny and Law”, ukazujący się na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach od 2013 r.Porusza zagadnienia tzw. uniwersalnych pryncypiów – takich jak poszanowanie życia, godność i prawa osoby ludzkiej, wolność, tolerancja – a w szerszym wymiarze społecznym promuje wartości małżeństwa i rodziny oraz solidarności z ubogimi. Na łamach czasopisma głos zabierają teolodzy, ekumeniści i znawcy prawa kanonicznego.
Ziemia górnośląska, a szerzej obszar obecnego województwa śląskiego to od stuleci przestrzeń, w której spotykały się kultury, religie, wyznania, narody i grupy etniczne – swoisty „kocioł” różnorodności. Ta złożoność ubogacała mieszkańców i budowała podstawy integracji, dialogu i współpracy – wartości tak bliskich dzisiejszym ideałom europejskim. Spotykanie się wyznań chrześcijańskich, różnych religii i nacji, choć czasem powodowało napięcia i konflikty, wręcz krwawe wojny, w ostatnich kilku dziesięcioleciach zaowocowało zbliżeniami, dialogiem i ekumeniczną współpracą. Górnośląski „wspólny dom” (gr. oikumene) daje wielu jego mieszkańcom sposobność doświadczania tego, co uniwersalne, ogólnoludzkie i głęboko humanistyczne.
Intensyfikujący się w ostatnich dekadach chrześcijański ruch ekumeniczny oraz dialog międzyreligijny i międzykulturowy przysparza wielu inicjatyw, konferencji i wydarzeń, które angażują coraz większą liczbę działaczy religijnych, teologów, ekumenistów, ale także zwykłych „zjadaczy chleba powszedniego”.
Wieloletnia współpraca eklezjalnych struktur rzymskokatolickich, Kościołów zrzeszonych w Śląskim Oddziale Polskiej Rady Ekumenicznej, innych wyznań chrześcijańskich i wspólnot religijnych tworzy klimat, w którym dzieje się coraz więcej dobrych rzeczy – warto o nich mówić, dokumentować je i chwalić się nimi. Za tymi wydarzeniami stoją zawsze konkretne osoby, które należy wspominać i pamiętać. Powstają publikacje, dzieła sztuki, prace naukowe, powoływane są instytucje lub organizacje – dorobek wart odnotowania i rozpowszechniania.
Szczególne zbliżenie chrześcijan wokół Pisma Świętego poskutkowało organizowaniem regularnych uroczystości – Ekumenicznych Dni Biblijnych. Te z kolei skłoniły do rozpoczęcia regularnych i programowych spotkań Akademii Ekumenicznej, poczynając od jesieni 2015 r.w gościnnej Bibliotece Śląskiej w Katowicach.
Wykłady, sympozja, koncerty i wiele innych form dialogu skłoniło miejscowych ekumenistów do powołania do życia czasopisma, które mogłoby dokumentować ten spory dorobek współpracy międzyreligijnej i międzykulturowej. Pragniemy, aby trafiający właśnie do Czytelników półrocznik „Oecumenica Silesiana” był forum tego dialogu, miejscem prezentacji dorobku ekumenicznego regionu i sylwetek osób praktykujących współpracę, odnotowywania wydarzeń, recenzowania publikacji i zapisywania świadectw wymiany doświadczeń różnorodności na wielu płaszczyznach życia społecznego.
Wzajemne poznanie, dialog, tolerancja i współpraca zarówno w obszarze wyznań i religii, jak i narodów i kultur to wartości, o których chcemy pisać i których praktykowanie w przestrzeni publicznej chcemy wspierać.
Do tego zapraszamy wszystkich, którym te promowane przez Akademię Ekumeniczną i półrocznik „Oecumenica Silesiana” cnoty są bliskie!
